Kod Pocztowy b55280

Материал из campus.mephi.ru

Historia Poczty polskiej i kodów pocztowych Podstawą polskiej organizacji pocztowej była poczta kupiecka, która swoją genezę wywodziła z potrzeby komunikowania się kupców w sprawach handlowych. Kupcy wszyscy pochodzili z Niemiec, a w przyszłości też z Włoch, z tymi zatem krajami utrzymywano najbardziej ożywione kontakty. W XIV i XV w. Kraków kontaktował się z niemieckimi miastami za pośrednictwem posłańców, wynagradzanych przez kupieckie konfraternie. Najlepiej urządzoną tego typu pocztę kupiecką posiadali Fukierowie, którzy pod koniec XV w. założyli osobiste faktorie w Krakowie. Pierwotnie służyły one do handlu miedzią, z czasem jednak zaczęły załatwiać również operacje inwestycyjne. Poczta Fukierów wykorzystywana była na start wyłącznie do podtrzymywania łączności między tymi faktoriami a biurem centralnym w Augsburgu. W późniejszych latach z usług tej poczty korzystał król Zygmunt I Stary, królowa Bona i podkanclerzy Piotr Tomicki. Drugą - obok fukierowskiej - poważną pocztą kupiecką była poczta Seweryna Bonera. Lokal bankowy Bonera utrzymywał stałych agentów, którzy pośredniczyli w przesyłaniu korespondencji osób indywidualnych. Seweryn Boner w porozumieniu z pocztą rodziny Thurn-Taxis usiłował zaprowadzić w Krakowie pocztę regularną, co udało się mu na małą skalę, niemniej jednak po jego śmierci przedsiębiorstwo to upadło. Do powstania stałej polskiej poczty przyczyniła się śmierć królowej Bony w 1557 r., gdyż król Zygmunt II August w celu wyegzekwowania zmniejszenia musiał utrzymywać stałą i regularną korespondencję z Włochami. Dnia 18 października 1558 r. monarcha udzielił przywileju na urządzenie i kierowanie pocztą Włochowi Prosperowi Prowanie. Z poczty tej, kursującej z Krakowa do Wenecji, mogły też skorzystać osoby osobiste, pomimo że koszty jej utrzymania ponosił król. Prowana śpiesznie natomiast wszedł w konflikt z rodziną Thurn-Taxis, która kontrolowała połączenia pocztowe w Austrii, na Węgrzech i we Włoszech. Doprowadziło to do cofnięcia po czterech latach nadanego Prowanie przywileju. Dnia 11 lipca 1562 r. król zawarł nowy układ z Krzysztofem Taxisem, dyrektorem naczelnym poczty cesarskiej w Wiedniu, na mocy którego objął on wszelkie poczty w Polsce, tworząc jednolitą instytucję pod nazwą Poczta Polska, czyli Królewska. W jej skład wchodziła poczta włoska (Kraków-Wiedeń-Wenecja) i poczta litewska (Kraków-Warszawa-Wilno). Posłaniec pocztowy wyjeżdżał z Krakowa w każdą niedzielę rano, do Wiednia przybywał przybywał w środę, a następnie wyjeżdżał do Wenecji, gdzie przybywał po siedmiu dniach podróży. Na Litwę kurier udawał się w środę każdego tygodnia, żeby po tygodniowej jeździe pojawić się w Wilnie. Tak więc list z Krakowa do Wenecji "szedł" 10 dni, a z Krakowa do Wilna dni 7. Opłata pocztowa wynosiła 3 grosze od 1 łuta wagi przesyłki swojej. Przesyłki króla i dworu były zwolnione od opłaty, niemniej jednak monarcha wypłacał roczną subwencję na rzecz poczty w wysokości 1500 talarów (1200 na pocztę włoską, 300 na litewską). Kwotę tę pobierano w czterech ratach z cła krakowskiego. Cały dochód pieniężny z poczty otrzymywał jej dyrektor, który w zamian musiał troszczyć się o jej utrzymanie i i zaopatrzenie. Chociaż poczta polska pod zarządem nowego dyrektora zyskała rozległe i dobre połączenia zagraniczne, to natomiast w wyniku rozmaitych intryg już po dwóch latach umowa z Taxisem została rozwiązana. Nowym dyrektorem poczty został Włoch Piotr Maffon, mieszczanin krakowski, który 9 stycznia 1564 r. otrzymał adekwatny przywilej na prowadzenie poczty w okresie pięciu lat. W okresie tym zaznaczył się wyraźny regres tej instytucji, m.in. zabrakło stałego połączenia z Wenecją. W związku z tym, kontrakt z Maffonem został rozwiązany przed terminem, a o kierownictwo poczty zaczął ubiegać się Sebastian Montelupi, jeden z najbogatszych mieszczan krakowskich. Odpowiedni przywilej otrzymał on 18 listopada 1568 r., niemniej jednak zarząd poczty objął dopiero na mocy poszerzonego przywileju z dn. 22 czerwca 1569 roku. Z chwilą objęcia poczty zwanej "królewską" poprzez Sebastiana Monelupiego, zakończył się jej początkowy okres rozwoju. Królewska poczta Montelupiego zobowiązana była dostarczać królowi przesyłki co tydzień, gdy władca przebywał w dowolnym miejscu w Koronie albo co trzy tygodnie, gdy przebywał na Litwie. Trasa do Wenecji obsługiwana była co 15 dni, a do Wilna co 17 dni. Za prywatne usługi Montelupi otrzymywał rocznie 1300 talarów , a oprócz tego korzystał z opłat za osobiste przesyłki. Do jego dyspozycji stały również podwody królewskie. Siedzibą poczty była Kamienica Montelupich w Krakowie przy Rynku Głównym nr 7 Przykładowe kody pocztowe:

03-645, 
03-646, 
03-647, 
03-648, 
03-649, 
03-650, 
03-652, 
03-653, 
03-654, 
03-655, 
03-656, 
03-657, 
03-658, 
03-659, 
03-660, 
03-661, 

Samochód pancerny ADGZ w ataku na Pocztę Polską w 1939 roku.

Przedwojenny wóz pocztowy, odziedziczony po zaborcach

Przedwojenny kurier pocztowy na motocyklu Sokół 1000.

Tablice - oznaczenia przedwojennej Poczty Polskiej, oraz dodatkowo rower polskiego listonosza